Nikiszowiec jest dzielnicą Katowic o niepowtarzalnym, urzekającym klimacie. Jego ponad 100-letnia historia obfituje w wiele znaczących wydarzeń.
Osiedle robotnicze Nikiszowiec zostało zbudowane w latach 1908-1915 (druga faza budowy w okresie 1920-1924) na terenie gminy Janów. Nazwa pochodzi od szybu "Nickisch", wybudowanego w 1906 r. Osiedle zostało zaprojektowane przez kuzynów Jerzego i Emila Zillmannów, autorów kilku innych projektów w okolicy, m.in. "miasta-ogrodu" Giszowca położonego 3 km na południe.
Fot. Radosław Kaźmierczak
Podczas powstań śląskich (1919-21), a szczególnie w czasie pierwszego powstania w Nikiszowcu toczyły się zacięte walki o przyłączenie terenów Górnego Śląska do Polski. O wydarzeniach tamtych czasów opowiada interesujący film Kazimierza Kutza "Sól ziemi czarnej". Pod koniec drugiej dekady XX wieku Nikiszowiec liczył około 7 tysięcy mieszkańców.
W roku 1927 w centralnej części dzielnicy otwarto okazały kościół w stylu neobarokowym, którego budowę rozpoczęto jeszcze przed wybuchem I wojny światowej.
Przed II wojną światową, w latach 30-tych wielkiego kryzysu, w Nikiszowcu miały miejsce strajki górnicze. Górnicy walczyli o lepsze warunki życia i wyższe zarobki. O tym okresie opowiada inny film Kazimierza Kutza "Perła w koronie".
W roku 1960 Nikiszowiec został przyłączony do Katowic. W roku 1963 wybudowano dla klubu GKS Naprzód Janów halę sportową z lodowiskiem. Klub ten w roku 1997 ogłosił upadłość i obiekty dopiero w lutym 2000r. doczekały się na nowego zarządcę. Od roku 1978 Nikiszowiec, który uznano za obiekt zabytkowy, pozostaje pod ochroną konserwatorską. Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 14 stycznia 2011 roku osiedle Nikiszowiec zostało uznane jako Pomnik Historii.
Fot. Radosław Kaźmierczak
Fot. Radosław Kaźmierczak
Plan Nikiszowca z roku 1913
Legenda:
komórki
- piec do wypieku chleba
- bloki mieszkalne
- szkoła
- kościół św. Anny
- łaźnie
- kotłownia
- biura dyrekcji
- hotel robotniczy
- szyb
- straż pożarna
- plac zabaw
* opracowano na podstawie publikacji "Giszowiec Nikiszowiec Szopienice, Przewodnik po dzielnicach Katowic"